Wat is groeipijn? De term ‘groeipijn’ is bij de meeste mensen wel bekend. Maar wat is groeipijn nu eigenlijk? Van Dale omschrijft groeipijn als “de pijn die pubers in de benen voelen tijdens het groeiproces.” Volgens anderen is groeipijn een misleidende naam, want het heeft niets met groeien te maken. Ook is er onduidelijkheid over de leeftijd waarop kinderen deze pijn voelen. Is dat nu vanaf 3 jaar of pas in de pubertijd? Hoog tijd om duidelijkheid te scheppen.
Wat is groeipijn?Zeker één op de vijf kinderen heeft er last van: pijn in beide benen, meestal rond de knieën, kuiten, scheen– of dijbenen. Dit verschijnsel wordt groeipijn genoemd. Meestal komt de pijn ’s nachts opzetten en is er overdag weinig van te merken. De pijn kan de hele nacht aanhouden. Meestal komt de pijn echter in aanvallen die ongeveer een kwartier duren. Het kind voelt soms scherpe pijnscheuten diep in het been en soms ook in de armen. Groeipijn kan gepaard gaan met hoofdpijn, buikpijn, huilbuien of vermoeidheid. Het is verder ongevaarlijk.
Waarom juist ’s nachts?Groeipijn komt dus vooral ’s nachts voor. Volgens wetenschappers van de universiteit van Wisconsin is dat goed te verklaren. Ze deden onderzoek naar de groei van lammetjes. Daarbij stelden ze vast dat botgroei vooral ’s nachts plaatsvindt. Ze ontdekten verder dat de botten alleen groeiden als de dieren lagen. Er rust dan geen gewicht op de poten en waarschijnlijk hindert belasting de groei. Dat verklaart waarom kinderen overdag geen last hebben van groeipijn. Ze belasten dan hun botten en gewrichten door te lopen en te spelen.
Groeispurt:Groeipijn komt vooral voor tijdens de zogeheten “groeispurts” en heeft dus wel degelijk met het groeiproces te maken. De eerste groeispurt kan al voorkomen op een leeftijd van drie jaar oud en kunnen duren tot aan het einde van de pubertijd. Tijdens de groeispurts groeien de kinderen het snelst. Als een kind zeven centimeter groeit, groeit het niet elke nacht evenveel. Het groeien gebeurt in spurts en daarom duurt de groeipijn maar even.
Hoe ontstaat het?Tijdens de groeispurt ontstaat er een grote rek aan spieren en pezen bij hun aanhechtingen aan de botten. Botten groeien sneller dan spieren en dit veroorzaakt de rek van spieren en pezen. De rek is waarschijnlijk de oorzaak van groeipijn. Helemaal zeker is dit echter niet! Wanneer kinderen pijn voelen en worden onderzocht, is er geen lichamelijk bewijs te vinden. Op röntgenfoto’s is niets te zien en ook roodheid en stijfheid valt niet te constateren.
Wat is er aan te doen?Groeipijn is onschuldig en niet gevaarlijk voor de gezondheid. Als een kind erg veel last heeft van groeipijn, kun je een aantal dingen doen:
- Paracetamol of Sinaspril toedienen.
- Een lichte massage geven.
- Een koude doek met water en citroensap op de pijnlijke plekken leggen.
- De pijnlijke plekken warm maken met een kruik, hotpack of een warme doek.
- Spierstrek oefeningen doen.
De oefeningen zorgen voor een betere doorbloeding in de spieren en dit kan de pijn verzachten. Er wordt ook wel beweerd dat de aandacht die het kind hierdoor krijgt een positief effect op de pijn heeft.
Bij aanhoudende pijn in de armen of de benen is het verstandig om de huisarts te raadplegen. Dit is ook aan te raden als het kind één van de volgende symptomen vertoont:
- Slechts pijn in één been.
- Koorts die je niet kunt verklaren.
- Zowel ’s nachts als overdag last van pijnklachten.
- Langer dan een half jaar last van pijnklachten.
- Een abnormale zwelling.
- Zoveel pijn dat het zijn been of arm bijna niet meer kan bewegen.
Henk Geuzebroek
